Agterdenbosch, een niet veel voorkomende geslachtsnaam. Waarschijnlijk gaat de naam terug op een micro-toponiem of adresnaam, die verwijst naar de plaats, waar iemand vandaan komt, in dit geval dus "achter het bos".
(zie hiervoor de Nederlandse Familienamen Databank van het Meertens Instituut)

De naam wordt in de loop der tijd op vele manieren ge- of verschreven. Bij de volkstelling van 1947 werden zo'n 150 naamdragers geteld met de navolgende naamvarianten:

• Agterdenbos, 74 naamdragers, waarvan 54 in Noord-Brabant,
• Agterdenbosch, 47 naamdragers, waarvan 38 in Zuid-Holland,
• Achterdenbosch, 8 naamdragers in Rotterdam,
• agter den Bosch, 1 naamdrager in Den Haag, 1 naamdrager in Rotterdam,
• Agterbos en Agterbosch, 124 naamdragers, 71 en 53 respectievelijk, in Noord-Nederland.

De laatstgenoemden zijn echter merendeels leden van een niet gerelateerde familie "Agterbos(ch)", waarvan de meeste gezinnen werden geteld in Overijssel (105 gezinnen). (zie hiervoor de site van Frans Agterbosch)

En verder zijn ook de volgende naamvarianten aangetroffen: "Aghterdenbosch", "Achterdenbos", "Agter den Bosch", "Agterenbos", "Achter in Bus", etcetera.

In deze publicatie wordt voornamelijk de naam "Agterdenbosch" aangehouden, ook als die naam bij een persoon niet expliciet wordt aangetroffen. Daarenboven wordt "Agterdenbos" gebruikt voor de nakomelingen van Simon Agterdenbosch, in Fijnaart en omgeving, en "Agterbos" voor het nageslacht van Willem Agterdenbosch in Groningen en omgeving, alwaar de naam in "Agterbos" is veranderd.

Men vindt hier twee genealogiën "Agterdenbosch" , een kwartierstaat en een lijst met personen met de naam "Agterdenbosch", waarvan (nog) geen aansluiting kon worden gevonden bij één van de genealogiën.

De eerste genealogie begint bij Goossen (van) Agterdenbos(ch), vorster te Vessem bij Eindhoven. Van hem werd een jongste zoon Johannes gedoopt, die gezien patroniem en weinig voorkomende achternaam goed overeen zou kunnen komen met Jan Goossens van agter den Bosch, die bij zijn trouwen in Hedikhuizen in het land van Heusden, wordt vermeld als jongman van Bern (Bern is een plaatsje, dat destijds in het Land van Heusden lag, sindsdien is het ervan gescheiden door het graven van de Bergsche Maas,waardoor het nu in Gelderland ligt). Nu wil "van Bern" niet altijd zeggen, dat de persoon ook daar geboren is, dus Jan zou Johannes kunnen zijn. Verder onderzoek zal deze relatie harder moeten maken.

De tweede genealogie is die van Joost Achterdenbos, militair, van Doesburg. Achternaam, gereformeerd geloof en latere woonplaats (Den Bosch) zouden erop kunnen duiden, dat Joost gerelateerd is aan de eerste genealogie. Zeker is dat geenszins.....

Er komen namelijk ook vermeldingen van de naam "Agterdenbosch" voor in de Achterhoek en een behoorlijk aantal in Duitsland (zie de lijst "Overig Agterdenbosch").